Twoje dziecko sepleni, lub nie zaczęło mówić, podczas gdy jego rówieśnicy już paplają za dwóch? Albo sam się jąkasz? Sprawdź co może Ci dać wizyta u logopedy?
Kim jest logopeda?
Logopeda to specjalista zajmujący się diagnozowaniem i leczeniem zaburzeń mowy, języka i komunikacji. Pracuje z dziećmi i dorosłymi, którzy mają trudności z mówieniem, czytaniem, pisaniem lub rozumieniem mowy. Celem logopedy jest pomoc pacjentom w poprawie ich zdolności komunikacyjnych i funkcji językowych.
Kiedy wybrać się do logopedy?
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące rozwoju mowy lub języka u dziecka lub u siebie, powinieneś skonsultować się z logopedą. Oto kilka sytuacji, w których warto rozważyć wizytę u logopedy:
- Jeśli dziecko ma opóźnienie rozwoju mowy lub trudności z artykulacją niektórych głosek,
- Jeśli Ty (lub Twoje dziecko) jąkasz się, lub mówisz z trudnościami płynności mowy.
- Jeśli Twoje dziecko ma trudności z rozumieniem lub wykorzystywaniem języka,
- Jeśli Twoje dziecko ma trudności z czytaniem lub pisaniem,
- Jeśli Twoje dziecko ma trudności z połykaniem pokarmów lub ma problemy z jedzeniem
- Jeśli miałeś jakieś problemy z mową lub językiem po urazie lub chorobie mózgu,
- Jeśli masz trudności z wymawianiem niektórych głosek.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, skonsultuj się z logopedą, który może dokonać odpowiedniej diagnozy i zalecić odpowiednie leczenie.
Logopeda dziecięcy
Logopeda dziecięcy zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem zaburzeń mowy, języka i komunikacji u dzieci. Najczęstsze zaburzenia, z którymi pracuje logopeda dziecięcy to:
Opóźnienie rozwoju mowy: trudności w rozwijaniu języka u dziecka w wieku przedszkolnym. Na ogół należy skonsultować się z logopedą jeśli dziecko nie mówi w wieku 18 miesięcy (nieco później dla dzieci dwujęzycznych - konieczność nauczenia się dwóch języków może spowalniać moment rozpoczęcia mowy) lub jeśli nie ma umiejętności mowy, które posiada 90% dzieci w tym wieku.
- zaburzenia artykulacyjne, takie jak np. seplenienie przednie lub tylne,
- zaburzenia płynności mówienie (fluencyjne), takie jak jąkanie się,
- afazja dziecięca, czyli zaburzenie mowy i języka po urazie lub chorobie mózgu,
- dysfagia, czyli trudności z przeżuwaniem i połykaniem pokarmów.
Logopeda dziecięcy pracuje również z dziećmi z trudnościami w rozumieniu i wykorzystywaniu języka, a także z dziećmi, które mają trudności z czytaniem i pisaniem. Również dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, które potrzebują specjalistycznej pomocy w rozwijaniu mowy i języka również mogą korzystać z usług logopedy dziecięcego.
Idea terapii logopedycznej może brzmieć i wydawać się nieco przerażająca dla niektórych rodziców. Ale możemy Cię zapewnić, że tak naprawdę chodzi tylko o zebranie informacji i poznanie Twojego dziecka.
Podczas pierwszych spotkań Twój logopeda pozna Ciebie i Twoje dziecko. Oceni, które umiejętności komunikacyjne są największymi zaletami Twojego dziecka, a w których mogą potrzebować większego wsparcia. I zrobi to wszystko w przyjazny, rozrywkowy dla dziecka sposób - nikt nie będzie oczekiwać że Twoje dziecko będzie siedziało na miejscu przez godzinę :)
Jak rozpoznać, że dziecko powinno już umieć więcej?
Nie stresuj się tym, że Twoje dziecko wydaje się umieć mniej niż dzieci Twoich znajomych, które są w tym samym wieku! Wiadomo, że dzieci rozwijają się w rożnym tempie w różnych obszarach. W wieku 24 miesięcy uważa się, że dziecko powinno znać 25-400 słów. To jest bardzo szeroki zakres. Jak zatem rozpoznać, czy Twoje dziecko potrzebuje pomocy czy nie?
Najlepiej od razu wybrać się do terapeuty, bez upewniania się samemu czy dziecko naprawdę może mieć problem. Dzięki temu samemu unikniesz niepotrzebnego stresu i porównywania dziecka z dziećmi znajomych. Jednocześnie oddasz też dziecko w dobre ręce. Nie czekaj też na rozwój sytuacji. Prawdą jest, że niektóre dzieci same nadgonią inne, ale nie da się stwierdzić kto nadgoni, a kto nie nadgoni. Rodzice, którzy zdecydowali się na terapię na ogół żałują że nie rozpoczęli jej wcześniej.
Logopeda dla dorosłych
Logopeda dorosłych zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem różnych zaburzeń mowy i języka u dorosłych. Najczęstsze z nich to:
- Afazja: zaburzenie mowy i języka po urazie lub chorobie mózgu. Afazja może manifestować się na różne sposoby i może obejmować trudności z mówieniem, rozumieniem mowy, czytaniem, pisaniem lub rozumieniem języka.
- Dysartria: trudności w wymawianiu spowodowane uszkodzeniem mięśni twarzy, języka lub krtani. Dysartria to zaburzenie mowy, które polega na trudnościach w kontrolowaniu mięśni odpowiedzialnych za artykulację. Może być spowodowana przez różne czynniki, takie jak choroby neurologiczne, urazy, operacje, stwardnienie rozsiane, udary, czy choroby genetyyczne. Dysartria może powodować trudności w wymawianiu dźwięków, sylab, słów, a także trudności w kontrolowaniu tempa, natężenia, oraz intonacji mowy. Leczenie dysartrii zazwyczaj obejmuje terapię logopedyczną, która skupia się na ćwiczeniu mięśni i kontrolowaniu mowy, oraz na poprawie jakości komunikacji.
- Dysfonia: trudności z emisją dźwięku. Dysfonia to zaburzenie głosu, które może być spowodowane różnymi przyczynami, takimi jak choroby tarczycy, choroby neurologiczne, urazy, palenie tytoniu lub nadużywanie głosu. Objawy dysfonii mogą obejmować zmiany w głośności, barwie lub tembrze głosu, trudności w kontrolowaniu głosu, chrypkę lub duszność podczas mówienia. Leczenie dysfonii może obejmować terapię głosu, leki lub operację, w zależności od przyczyny.
- Zaburzenia artykulacyjne: seplenienie przednie lub tylne. Zaburzenia artykulacyjne to trudności w wymawianiu dźwięków, sylab lub słów. Mogą być one spowodowane przez problemy z mięśniami języka, warg, podniebienia miękkiego lub zgryzu, a także przez problemy neurologiczne lub genetyyczne. Zaburzenia artykulacyjne mogą mieć wpływ na jakość mowy i mogą utrudniać komunikację. Leczenie zaburzeń artykulacyjnych może obejmować terapię logopedyczną, która polega na ćwiczeniu mięśni języka i warg, oraz na ćwiczeniu wymawiania dźwięków, sylab i słów.
- Zaburzenia fluencyjne: zaburzenia płynności mowy np. jąkanie się. Fluencyjne zaburzenia mowy to grupa zaburzeń, które charakteryzują się trudnościami w płynności mowy. Mogą one objawiać się jako przerywanie mowy, zatrzymywanie się w trakcie mówienia, powtarzanie dźwięków lub sylab, lub powtarzanie całych słów lub zdań. Te zaburzenia mowy mogą być spowodowane przez różne czynniki, w tym przez stres, lęk, choroby neurologiczne, a także przez niektóre leki. Leczenie fluencyjnych zaburzeń mowy może obejmować terapię logopedyczną, która polega na ćwiczeniu płynności mowy, radzeniu sobie z trudnościami oraz pracą nad nawykami mowy.
Logopeda dorosłych również może pracować z pacjentami, którzy mają trudności z czytaniem i pisaniem, jak i z pacjentami z trudnościami w komunikacji niewerbalnej, takiej jak trudności w rozumieniu i wykorzystywaniu gestów, mimiki i prozodii mowy.
Jakiego logopedę wybrać?
Istnieją różne typy logopedów, którzy specjalizują się w różnych obszarach:
- Logopedzi dziecięcy specjalizują się w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń mowy, języka i rozwoju u dzieci. Zajmują się także problemami związanymi z trudnościami w czytaniu i pisaniu.
- Logopedzi dla osób dorosłych specjalizują się w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń mowy, języka i rozwoju u dorosłych. Zajmują się także problemami związanymi z afazją, dysarthrią, fluencyjnymi zaburzeniami mowy, zaburzeniami artykulacyjnymi itd.
- Logopedzi dla osób z niedosłuchem specjalizują się w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń mowy, języka i rozwoju u osób z niedosłuchem oraz problemów związanych z niedosłuchem.
Przy wyborze logopedy ważne jest, aby wziąć pod uwagę specjalizację logopedy, jego doświadczenie i referencje, a także jego podejście do leczenia i komunikację z pacjentem. Na naszej platformie znajdziesz logopedę, który dokładnie odpowie na problemy Twojego dziecka, lub Twoje. Rozwiąż ten test a dowiesz się jakie zaburzenia mogą Tobie lub Twojemu dziecku dolegać i znajdziesz logopedę, który się na tym zna.
FAQ - często zadawane pytania
Jak wygląda proces pracy z logopedą?
Na początku logopeda przeprowadza ocenę, aby zrozumieć specyficzne problemy z komunikacją.
Następnie opracowuje plan leczenia, który może obejmować ćwiczenia mówienia, naukę dźwięków, pracę nad jasnością mowy i inne techniki terapeutyczne. Logopeda pracuje z pacjentem, aby poprawić umiejętności komunikacyjne i osiągnąć cele terapeutyczne.
Czy tylko dzieci powinny korzystać z usług logopedy?
Nie, logopedzi pracują zarówno z dziećmi, jak i dorosłymi. Problemy z komunikacją mogą dotyczyć ludzi w różnym wieku i mogą mieć różne przyczyny.
Jakie są typowe objawy, które wskazują na potrzebę pomocy logopedy?
W przypadku dzieci: brak rozwijającej się mowy, trudności w rozumieniu prostych poleceń, niewłaściwa wymowa dźwięków, opóźnienia w rozwoju mowy w porównaniu do rówieśników.
W przypadku dorosłych: problemy z wymową, spowodowane urazami, chorobami lub zaburzeniami neurologicznymi, problemy z głosem (np. po operacjach krtani), jąkanie się, trudności w komunikacji po udarach mózgu lub innych problemach zdrowotnych.