Depresja - leczenie. Ile trwa? Psychoterapia, czy leki na depresję?

Depresja: leczenie

Depresja to najczęściej występująca choroba na świecie, zaliczana do zaburzeń zdrowia psychicznego. Cierpi na nią kilkaset milionów osób. Co więcej, depresja przychodzi dość niepostrzeżenie, a co gorsze – nie każdy zdaje sobie sprawę, że na nią choruje. Jak rozpoznać depresję i jak wygląda leczenie depresji? Czy można wyleczyć się samodzielnie?

Depresja: przyczyny

Dlaczego depresja atakuje tak wiele osób? Gdzie doszukiwać się jej przyczyn? Powodów zachorowań może być wiele. Wyróżnia się dwa podłoża depresji – biologiczne lub psychologiczne.

Przyczyny depresji: genetyczne

Jeśli chodzi o uwarunkowania genetyczne lub biologiczne, to według statystyk depresja częściej pojawia się w rodzinach, w których już wcześniej występowały zaburzenia nastroju czy uzależnienia. Czynnikiem biologicznym zaś jest niedobór neuroprzekaźników mózgowych, a także niedoczynność bądź nadczynność tarczycy – a zatem nieprawidłowy stan hormonów.

Przyczyny depresji: psychologiczne

Wśród przyczyn psychologicznych wyróżnia się przede wszystkim bardzo trudne wydarzenie lub doświadczenie, przez które musiała przejść osoba, wskutek czego boryka się z depresją. Dotyczy to sytuacji śmierci bliskiej osoby, utraty pracy lub jakiegoś dobra materialnego (na przykład domu), a także wykluczenia z danej sieci społecznej, przykładowo z szkolnej grupy rówieśniczej. 

Jak wygląda człowiek z depresją? [depresja objawy]

Do najpowszechniejszych objawów, jakie towarzyszą osobie chorej na depresję, zalicza się

• smutek,
• brak chęci do życia,
• zaburzenia snu,
• apatię,
• poczucie winy,
• brak wiary w siebie i swoje możliwości,
• negatywną samoocenę,
• a nawet myśli o śmierci lub samobójstwie.

Czy da się odróżnić osobą smutną od osoby zmagającej się z tym zaburzeniem psychicznym? Jak wygląda człowiek z depresją i po czym można go poznać?

1. U osób z depresją towarzyszący lęk i smutek nie pozwala na normalne, codzienne funkcjonowanie.
2. Chorzy odczuwają permanentne zmęczenie, spowolnienie aktywności fizycznej oraz intelektualnej, a także nie mają energii.
3. Osoby cierpiące na depresję mogą mieć kłopoty z koncentracją i zapamiętywaniem najprostszych rzeczy i zadań, a u niektórych dochodzi nawet do niepokoju ruchowego, czyli ciągłej potrzeby poruszania dłońmi lub przemieszczania się.
4. Bardzo często osoby chore na depresję borykają się ze stanami lękowymi, a nawet z urojeniami.

Rodzaje depresji

Wyróżnia się kilka rodzajów tej choroby. Należą do nich między innymi:

• depresja lękowa, czyli stan, w którym chory doświadcza napięcia, a nawet paraliżującego strachu; może mieć także kłopoty ze snem,
• depresja poporodowa dotyczy młodych mam, które zapadają na depresję poprzez gwałtowne zmiany hormonalne czy niewystarczające wsparcie społeczne po porodzie,
• depresja sezonowa, na którą cierpią osoby w okresie jesienno-zimowo-wczesnowiosennym; objawia się utratą energii i motywacji, obniżeniem nastroju oraz brakiem apetytu,
• depresja wśród dzieci i młodzieży, w ostatnich latach jest to najczęstsza choroba dotykająca młode pokolenie.

Depresja u dzieci i młodzieży jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ może być mylona z przechodzeniem okresu młodzieńczego buntu, zwykłym rozczarowaniem po pierwszej miłości czy tym, że koleżanka z ławki przesiadła się do innej. Nie należy bagatelizować ani wyśmiewać żadnego z objawów zauważonych lub zgłoszonych przez dziecko. Każdy taki symptom, na który zabraknie odpowiedniej reakcji, może prowadzić do zaburzeń psychicznych, a w efekcie do depresji.

Czy depresja przejdzie sama?

Stan nieleczonej depresji nie poprawia się sam z siebie – stopniowo może się tylko pogarszać. Depresja jest chorobą, a nie stanem przejściowym. Bardzo często jest porównywana od innych chorób i dolegliwości. Mówi się, że kiedy cię coś boli lub chorujesz, idziesz do lekarza, który przepisuje odpowiednie leki. Tak samo jest z depresją. Dlatego tak ważne jest zgłoszenie się do specjalisty, jak najszybsze zdiagnozowanie choroby i podjęcie specjalistycznego leczenia. Stosuje się różne sposoby leczenia, które zależą od stopnia przebiegu depresji.

Nie daj się przypadkiem przekonać, że Twój problem nie jest wystarczający aby pójść do psychologa, albo że psychoterapia to tzw. pic na wodę. Są to częste reakcje osób nieświadomych wagi zdrowia psychicznego.

Depresja - leczenie

W zależności od przypadku depresji, można wdrożyć jedną z kilku metod leczenia tego zaburzenia psychicznego. W pierwszej kolejności należy poprosić o pomoc bliską osobę lub samemu zgłosić się do specjalisty – lekarza pierwszego kontaktu bądź bezpośrednio do psychiatry. By rozpoznać depresję, lekarz przeprowadza wywiad i obserwację (czasem może także przeprowadzić wybrany test psychiatryczny) i na tej podstawie udziela pomocy potrzebującemu. 

Depresja - leczenie: leki na depresję

Leki na depresję stosowane są w umiarkowanych i ciężkich przypadkach. Lekarz starannie dobiera antydepresanty, biorąc pod uwagę, między innymi, wiek pacjenta czy inne stosowane leki. Zażywanie leków na depresję ma na celu zmniejszenie niepokoju, poprawę jakości snu, a także nastroju. Nie wolno rezygnować z przyjmowania leków na depresję na własną rękę, co niestety zdarza się często wśród pacjentów. Odstawiają oni antydepresanty z powodu braku widocznych efektów leczenia lub powszechnie panującego przekonania o tym, że leki przeciwdepresyjne „otumaniają” lub „zmieniają osobowość”. Trzeba jednak pamiętać o specyfice tych lekarstw – antydepresanty nie reagują niczym tabletka przeciwbólowa – w ciągu kilku chwil – ale ich działanie daje o sobie znać dopiero po pewnym czasie (często zależnym od stopnia nasilenia choroby). Dobrze dobrane antydepresanty nie wpływają na zmianę charakteru czy zmianę nastroju w znaczeniu negatywnym. Jeśli jednak pacjent odczuwa takie skutki uboczne, powinien natychmiast poinformować o tym swojego lekarza, który może zmienić leki na depresję.

Depresja - leczenie: psychoterapia

Inną metodą leczenia depresji jest psychoterapia. Chory na depresję wraca do zdrowia pod opieką psychoterapeuty lub wykwalifikowanego w tym zakresie psychiatry. Psychoterapia stosowana jest przy depresjach o lekkim przebiegu, a także wśród niektórych przypadków o charakterze umiarkowanym. Może być także sposobem uzupełnienia leczenia farmakologicznego. Jak przebiega psychoterapia? Są to najczęściej cotygodniowe spotkania o charakterze rozmowy trwające około 45-60 minut. Jak długo trzeba korzystać z tego typu terapii? To już pozostaje kwestią indywidualną, ocenianą przez psychiatrę i pacjenta. Zazwyczaj potrzeba kilka częstszych spotkań, aby u pacjenta doszło do poprawy zdrowia psychicznego. Później wizyty mogą odbywać się rzadziej, choć nadal regularnie.

Depresja leczenie - Jak długo trwa leczenie depresji w szpitalu?

Osoby o bardzo ciężkim przebiegu depresji wymagają leczenia szpitalnego. Na oddział psychiatryczny przyjmowane są osoby, których stan jest poważny, między innymi, jeśli mają one myśli samobójcze lub dokonały takich prób. Leczenie szpitalne odbywa się głównie w sposób farmakologiczny. Może potrwać nawet kilka miesięcy w zależności od stopnia nasilenia depresji i poprawy, jaka następuje w psychice pacjenta.

Nawet po wyjściu ze szpitala pacjent cały czas powinien pozostawać pod opieką specjalisty. Całkowite wyleczenie depresji jest możliwe, ale długotrwałe. Zatem jak długo trwa wychodzenie z depresji? Nawet ponad rok może zająć wyjście z najcięższych skutków depresji. Zmiany cofają się stopniowo i po kolei. Dlatego też oznaki wychodzenia z depresji są zauważalne dość powoli.

Etapy zdrowienia z depresji 

Jakie są pierwsze oznaki wychodzenia z depresji? Czy da się je zauważyć na pierwszy rzut oka? Istnieją 3 etapy zdrowienia z depresji:

1. Podjęcie leczenia właściwego. Prawidłowo postawiona diagnoza i dobrany sposób leczenia to pierwszy krok w walce z depresją – choć trudny, to bardzo ważny.
2. Podjęcie leczenia utrwalającego poprawę. Trafnie dobrany i systematycznie realizowany plan leczenia wspomaga powrót do stanu sprzed choroby.
3. Profilaktyka wtórna, czy wdrożenie działań zapobiegających powrotowi depresji. Bardzo ważne jest pozostawanie pod opieką specjalisty i zgłaszanie wszelkich niepokojących objawów mogących wskazywać na nawrót choroby. Niezwykle istotne jest także dalsze leczenie farmakologiczne – w żadnym wypadku nie wolno odstawiać leków bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

Przede wszystkim trzeba pamiętać, że leczenie takiej choroby jak depresja jest długotrwałe – wymaga cierpliwości i systematyczności, przykładowo w przyjmowaniu leków.

Zastanawiasz się, jak samemu wyleczyć się z depresji? Odpowiedź jest jedna – nie da się. Depresja to poważne zaburzenie zdrowia psychicznego i nie można jej wyleczyć samodzielnie. Wymaga konsultacji ze specjalistą w tej dziedzinie – psychiatrą bądź psychoterapeutą – który dobierze najlepszy sposób leczenia. Co więcej, bardzo rzadko zdarza się, aby depresja była jednorazowym epizodem. Zazwyczaj ma ona charakter nawracający, a w niektórych przypadkach antydepresanty muszą być przyjmowane nawet do końca życia.

Depresja leczenie - dzieci i młodzież

Jak już wspomniano wyżej jednym z najczęstszych rodzajów depresji obserwowanych w ostatnich lata jest depresja u dzieci i młodzieży. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i uświadamianie dzieci i nastolatków o chorobie, jej przebiegu i skutkach. Jakie środki leczenia podejmuje się u dzieci z zaburzeniami psychicznymi?

Specjalnie dla dzieci i młodzieży prowadzona jest psychoterapia. Od terapii z dorosłym różni się tym, że nie jest to tylko dialog pacjenta z lekarzem, ale również z rodzicami dziecka. Taka psychoterapia sprzyja wzmocnieniu relacji rodzice-dzieci oraz wspomaga prawidłowy rozwój młodego pacjenta. Również dzięki udziałowi w tego typu spotkaniach dziecko jest świadome swojego zdrowia psychicznego: wie, jak o nie dbać i co może mu zagrażać.

Jak zapobiegać depresji?

Jak powszechnie wiadomo, lepiej jest zapobiegać, niż leczyć. Do codziennych zadań, jakie możesz wdrożyć w trosce o swoje zdrowie psychiczne, należą wysypianie się, zdrowe odżywianie, regularna aktywność fizyczna czy unikanie mocno stresujących sytuacji. Czy da się powstrzymać depresję zanim zaatakuje psychikę?

1. Z pewnością warto żyć w świadomości, że ta choroba istnieje. Jeśli u siebie lub kogoś z Twoich bliskich zauważysz takie objawy, jak stałe przygnębienie i smutek, zmianę nastroju, brak chęci i motywacji do życia czy napady lękowe, zgłoś się do specjalisty.
2. Czasem już sama rozmowa z lekarzem jest pomocna w zmianie nastawienia do wielu spraw, szczególnie tych, które wydają się być źródłem trudności. Również specjalista, jako osoba widząca całą sytuację z boku, może ocenić, co może wpływać na złe samopoczucie i jakie kroki warto podjąć, aby to zmienić.

FAQ - często zadawane pytania

Jak pomóc osobie z depresją?

Aby pomóc osobie z depresją należy przede wszystkim ją wysłuchać. Nie oceniaj jej, nie wyrażaj mocnych sądów oraz nie porównuj swoich doświadczeń z jej doświadczeniami (może poczuć, że depresja jest normalnym stanem rzeczy). Poradź jej wizytę u psychologa, psychiatry lub psychoterapeuty.

Jakie są leki na depresję bez recepty?

Praktycznie nie istnieją leki na depresję bez recepty. W aptekach spotkacie tylko leki poprawiające nastrój lub uspokajające - głównie zioła takie jak melisa, czy rumianek.

Po jakim czasie mija depresja?

Odosobniony (zazwyczaj pierwszy) epizod depresyjny na ogół mija do 6 miesięcy. Bez pomocy psychologa jednak jest wysoka szansa, że Twoja depresja przedłuży się albo zamieni się w nawracającą i będzie ciągnąć się latami.

Czy antydepresanty można brać całe życie?

Zazwyczaj bierze się antydepresanty od 6 do 12 miesięcy, czasem okres terapii lekami na depresje trwa kilka lat ale jeśli depresja jest nawracająca i ciężka (zazwyczaj o podłożu genetycznym) to można je brać nawet bezterminowo