Jak pomóc wyjść z depresji i po czym ją poznać?

Czym objawia się depresja?

O depresji mówi się szczególnie głośno w ostatnich czasach. To poważne zaburzenie psychiczne, które wymaga leczenia u specjalisty. Do objawów depresji należy uczucie smutku, znaczne obniżenie nastroju, kłopoty z koncentracją, poczucie winy, a nawet myśli samobójcze. O depresji mówi się, jeśli owe objawy utrzymują się dłużej niż 2 tygodnie i nie widać żadnej poprawy. Nieleczona depresja może się nasilać.

Jak pomóc osobie z depresją?

Nawet u najbliższych osób czasem trudno od razu dostrzec objawy depresji. Głównym czynnikiem wskazującym na zaburzenia depresyjne jest ogólne pogorszenie nastroju. I choć może się zdarzyć ono każdemu, to jeśli trwa dłużej niż 2 tygodnie, i dochodzą do niego inne objawy, można snuć przypuszczenia o możliwej depresji.

Po czym poznać depresję u bliskiej osoby? Szczegółowe objawy to:

• ciągły smutek utrzymujący się każdego dnia, płacz;
• komunikaty świadczące o braku chęci do życia;
• utrata apetytu i szybkie chudnięcie lub nadmierne obżarstwo,
• bezsenność lub nadmierna senność;
• ból głowy i trudności z koncentracją;
• szybkie męczenie się i utrata sił fizycznych;
• nieustanne wyrzuty sumienia i poczucie winy;
• utrata dotychczasowych zainteresowań i rezygnacja z aktywności.

Depresji może towarzyszyć również nadużywanie alkoholu bądź częstsze sięganie po inne używki.

Jeśli powyższe objawy utrzymują się u danej osoby ponad 2 tygodnie i nie widać perspektyw zmiany, jest to sygnał do sięgnięcia po pomoc specjalisty.

Jak traktować ludzi z depresją?

Niezwykle ważne jest wsparcie bliskich udzielane osobie z depresją. Obecność, wyrozumiałość, zauważanie nawet najdrobniejszych oznak poprawy i gotowość do rozmowy to kluczowe elementy, które wzmacniają w chorym poczucie bezpieczeństwa.

Jak traktować osobę z depresją: sposób zwracania się

Dobór słów w kontakcie z osobą zmagającą się z depresją nie pozostaje bez znaczenia. Jak zwracać się w odpowiedni sposób? Oto przykładowe zwroty:

• Nie jesteś sam.
• Jesteś dla mnie ważna.
• Jestem tu, aby cię wspierać.
• Jeśli chcesz, mogę cię przytulić.
• Nie opuszczę cię.
• Jestem tu z tobą.

Warto też regularnie przypominać, że depresję można wyleczyć. Pomocne jest zachęcanie osoby z depresją do aktywności fizycznej (np. krótkiego spaceru) lub podejmowania prac domowych, a także do sprawiania sobie nawet drobnych przyjemności (jak kawa w przytulnej kawiarni, słuchanie ulubionej muzyki). To, jak pomóc osobie z depresją, będzie zależało od jej charakteru i upodobań sprzed czasu choroby. Warto stopniowo i wspólnie wracać do dawnych pasji i zainteresowań.

Zastanawiając się, jak traktować ludzi z depresją, z pewnością należy unikać takich zwrotów:

• Weź się w garść.
• Wyjdź do ludzi to ci przejdzie.
• Nie przesadzaj, inni mają gorzej.
• Przestań się zamartwiać.
• Przez ciebie wszyscy mają zły humor.

Nie wolno zmuszać chorego do „otrząśnięcia się” lub „wzięcia w garść”. Takie zwroty nie wpływają na poprawę stanu zdrowia, wręcz mogą go pogorszyć.

W przypadku, kiedy stan osoby w depresji jest wyjątkowo ciężki, trzeba ograniczyć motywowanie do jakichkolwiek aktywności do czasu działania leków, co zajmuje do kilku tygodni od chwili rozpoczęcia terapii. Warto zachować cierpliwość, wyrozumiałość oraz podarować drugiej osobie obecność i gotowość do wysłuchania.

Troska o najmłodszych: jak pomóc dziecku z depresją?

Kryzys w obszarze zdrowia psychicznego dotyczy nie tylko dorosłych. Szacuje się, że objawów depresyjnych doświadcza coraz więcej dzieci i młodzieży. Rodzi się więc pytanie: po czym poznać chorobę i jak pomóc dziecku z depresją?

Zaburzenia depresyjne u dzieci rozpoznaje się po tych samych objawach, co u dorosłych. Specjaliści wskazują jednak, że zdiagnozowanie depresji u kilkulatków jest niezwykle trudne i wymaga wpierw czujnej obserwacji rodziców i nauczycieli, a następnie lekarza. Dzieje się tak, gdyż dziecko może wpadać w stany depresyjne po cichu i niezauważalnie; zdarza się, że depresja dziecięca mylona jest ze złym wychowaniem. 

Badania wskazują, że ok. 2% dzieci w wieku od 6 do 12 lat cierpi na depresję.

Po czym poznać depresję u najmłodszych? Dzieci borykające się z zaburzeniami na tle psychicznym najczęściej będą wskazywać na dolegliwości somatyczne: bóle głowy, bóle brzucha, nudności, biegunka, moczenie w nocy. Nie wolno bagatelizować tych objawów, jeśli trwają dłużej niż 2 tygodnie. Zazwyczaj pod takimi dolegliwościami kryją się stany depresyjne. Dzieje się tak, ponieważ dzieci nie do końca jeszcze potrafią nazywać emocje i uczucia – łatwiej im nazwać doświadczane objawy somatyczne.

Jak pomóc dziecku z depresją? Zauważając dodatkowo takie objawy, jak

• zmiany apetytu,
• trudności z koncentracją,
• drażliwość,
• płaczliwość,
• zachowania autoagresywne,
• izolacja od rówieśników,
• nagłe pogorszenie wyników w nauce

należy bezzwłocznie interweniować. Rodzice powinni jeszcze bardziej pokazywać malcowi swoje wsparcie (np. częstsze przytulanie, zapewnianie o swojej obecności), by stworzyć stabilniejsze poczucie bezpieczeństwa u dziecka. To z kolei zwiększa szansę, że samo opowie o swoich problemach i dolegliwościach.

Jak pomóc wyjść z depresji kilkulatkowi? Kluczowa okazuje się pomoc specjalisty. W przypadku dzieci najczęściej stosowana jest psychoterapia – indywidualna, grupowa lub rodzinna. Przy silnych objawach może także zostać wdrożone leczenie farmakologiczne. Na każdym etapie terapii niezwykle ważne jest wsparcie rodziców, które zapewnia malcowi poczucie stabilności i bezpieczną przestrzeń.

Zaburzenia depresyjne u młodzieży: jak pomóc nastolatkowi z depresją?

Nastolatkowie doświadczają stanów depresyjnych znacznie częściej niż dzieci. Okres dorastania jest szczególnie trudny dla człowieka – zachodzi wówczas wiele zmian biologicznych, psychologicznych i społecznych. Pojawiają się pierwsze poważne decyzje (np. o wyborze szkoły średniej) czy pierwsze doświadczanie poważnych stanów emocjonalnych (jak zakochania i nierzadko związane z tym zranienia). Wówczas bardzo łatwo zignorować objawy wskazujące na depresję, tłumacząc je „kryzysem dojrzewania”. 

Według statystyk zaburzenia depresyjne występują u ok. 20% nastolatków, a liczba ta stale rośnie.

Nastolatek zmagający się z depresją jest rozdrażniony i przygnębiony, traci apetyt, a jego oceny w szkole pogarszają się. Młody człowiek, samodzielnie szukając pomocy, może sięgać po alkohol, dopalacze bądź inne używki, albo okaleczać swoje ciało. To bardzo niebezpieczne zachowania, które przynoszą – według nastolatka – ulgę, ale tylko na chwilę. W konsekwencji depresja pogłębia się i może prowadzić do myśli i prób samobójczych. Co więcej, niewyleczona depresja może w przyszłości powracać.

Jak pomóc nastolatkowi z depresją? Jeśli rodzice, nauczyciele czy bliscy z otoczenia zauważają którykolwiek z objawów depresji trwający ponad 14 dni, powinni otoczyć nastolatka szczególną opieką. Rozmowa może nie być łatwa, ale zainteresowanie jego problemami spowoduje, że nastolatek poczuje się ważny i potrzebny. Należy wykazać zrozumienie, cierpliwość i postawić na dialog – unikać pogadanek i dobrych rad. Istnieje spora szansa, że dziecko z czasem się otworzy i zechce samo opowiedzieć o swoich problemach.

Terapii u specjalisty nie należy narzucać od razu, gdyż prawdopodobnie spotka się to ze skutkiem odwrotnym niż zamierzony. Warto stopniowo wprowadzać temat spotkania u psychoterapeuty lub psychiatry. Być może dobrym rozwiązaniem będzie podjęcie terapii rodzinnej. O tym, jak pomóc nastolatkowi z depresją w najlepszy sposób, zdecyduje specjalista, skrupulatnie dobierając efektywną metodę leczenia.

Jak pomóc osobie z depresją na odległość?

Nie warto rezygnować z kontaktu z chorym, jeśli nie ma możliwości utrzymywania go w sposób bezpośredni. W takiej sytuacji warto w pierwszej kolejności zapytać o stan zdrowia najbliższych chorego i upewnić się, że rozmowa telefoniczna czy przez komunikator nie pogorszy stanu zdrowia. Jak pomóc osobie z depresją na odległość? Czasem wystarczy zwykła wiadomość SMS pokazująca obecność, wsparcie i gotowość do pomocy. Także tutaj warto być cierpliwym, wytrwałym i wyrozumiałym. Osoba z depresją być może nie od razu będzie chciała nawiązać kontakt. Powracanie do dawnych relacji może zająć jej trochę czasu, ale nie należy się zrażać.

5 zasad, jak traktować osobę z depresją – co wolno, a czego nie warto robić?

Czy u nastolatka, czy u dorosłego, trzeba pamiętać o łagodnym, delikatnym traktowaniu chorego. Oto o czym powinni pamiętać wspierający osoby z depresją, zastanawiający się, jak pomóc wyjść z depresji:

• Nie uszczęśliwiać na siłę – lepiej uzgodnić z chorym zakres i kierunek pomocy.
• Pozostawić choremu margines do pracy – nie robić wszystkiego za niego.
• Unikać banalnych komunikatów, jak „Ogarnij się” czy „Mnie też nie jest łatwo” – może nieść to ze sobą skutki odwrotne do zamierzonych.
• Nie podważać autorytetu terapeuty – ważne, by pacjent czuł się bezpiecznie w jego towarzystwie.
• Być wytrwałym – wychodzenie z depresji jest procesem, który może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Krok po kroku: jak pomóc wyjść z depresji i nie pogorszyć stanu?

Prócz stosowania powyższych zasad, właściwego i skrupulatnego dobierania słów, osobę z depresją należy traktować z troską i powagą. Depresja nie jest wymysłem, fanaberią ani chwilową utratą nastroju. Warto wiedzieć, jak postępować, aby nie pogorszyć stanu zdrowia chorego.

Gdy bliska osoba przejawia symptomy depresji, trzeba reagować natychmiast. Problem nie rozwiąże się sam, toteż nie należy go bagatelizować. Najbezpieczniejszym wyjściem jest umówienie się na wizytę u specjalisty – psychoterapeuty lub psychiatry – choć pomóc może także lekarz pierwszego kontaktu.

Chorego nie wolno krytykować, na siłę rozweselać i zmuszać do spotkań towarzyskich. Każde działanie musi być realizowane stopniowo i z wyczuciem. Warto zachęcać do podtrzymywania więzi ze znajomymi i nawet jeśli chory reaguje negatywnie na niesioną ku niemu pomoc, nie warto się zrażać. Zły nastrój i niechęć są skutkiem choroby, a nie uprzedzeniem czy wrogością do drugiej osoby.

Rozważając kwestie, jak traktować ludzi z depresją, należy pamiętać o istocie rozmawiania z chorym o jego problemach. Trzeba być czujnym, by nie przeoczyć niepokojących sygnałów, a takimi mogą być podejmowane przez osobę z depresją rozmowy o samobójstwie. W takiej sytuacji niezwłocznie należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym.

Wyleczenie z depresji jest możliwe wskutek współpracy ze specjalistą. Pomocna jest psychoterapia, odpowiednio dobrane leki, choć nie bez znaczenia pozostaje również wsparcie otoczenia. Dzięki współczesnym metodom całkowite ustąpienie objawów depresji jest bardzo wysoce prawdopodobne.

FAQ - często zadawane pytania

Co mówić do osoby z depresją?

Unikaj doradzania, minimalizowania uczuć, mówienia rzeczy typu wszystko będzie dobrze czy sugerowania, że innych ludzi jest gorzej. Zamiast tego skup się na słuchaniu, byciu obecnym i dawaniu wsparcia. Oto kilka wskazówek co mówić: Jestem tu dla Ciebie. Chcę Cię wysłuchać., Przykro mi, że się tak czujesz, ale jestem wdzięczny/a, że się tym ze mną podzieliłeś/aś., Nie jesteś w tym sam/a. Chcę Ci pomóc jak tylko potrafię., Nie musisz teraz nic mówić, jeśli nie chcesz. Mogę po prostu być obok i posłuchać., Czy mogę coś dla Ciebie zrobić?, Twoje uczucia są ważne. Dziękuję, że mi o nich mówisz.

Jak podnieść na duchu osobę chorą na depresję?

Aby podnieść na duchu osobę chorą na depresję należy przede wszystkim okazać wsparcie. Postaraj się pokazać, że jesteś obok, że słuchasz i że wspierasz bliskiego. Zachowuj zasady bezpieczeństwa psychicznego dla Ciebie. Nie jesteś psychologiem i wspieranie bliskiego z depresją może być też wyczerpujące dla Ciebie. Dlatego zaleca się, abyś polecił bliskiemu wsparcie profesjonalisty, które mogłoby Cię odciążyć.