Choroby psychiczne: rodzaje, przyczyny, objawy i leczenie

Czym są choroby psychiczne?

Choroby psychiczne to zaburzenia zdrowia psychicznego, które są zazwyczaj poważne i wymagają długotrwałej opieki i leczenia. Osoby z chorobami psychicznymi mogą doświadczać różnych objawów, w zależności od rodzaju choroby, w tym: zaburzeń myślenia, urojeń, halucynacji, nieadekwatnych emocji i zmian nastroju, trudności w codziennych czynnościach oraz zaburzeń zachowania. Leczenie chorób psychicznych może obejmować terapię, leki i inne formy wsparcia, w zależności od indywidualnych potrzeb i przebiegu choroby.

Najważniejszy dla wyleczenia choroby psychicznej jest właściwy dobór metody terapii oraz odpowiedni dla Ciebie terapeuta.

Ile jest na świecie osób chorych psychicznie?

W 2019 roku co ósma osoba, czyli około 970 milionów ludzi na całym świecie zmagała się z zaburzeniami psychicznymi, z najczęstszymi chorobami były zaburzenia lękowe i depresyjne. W 2020 roku liczba osób zmagających się z tymi zaburzeniami znacznie wzrosła z powodu pandemii COVID-19. Wstępne szacunki wskazują na wzrost o 26% i 28% odpowiednio dla zaburzeń lękowych i depresyjnych w ciągu zaledwie jednego roku. Mimo że istnieją skuteczne opcje profilaktyki i leczenia, większość osób z zaburzeniami psychicznymi nie ma dostępu do skutecznej opieki. Wielu ludzi również doświadcza stygmatyzacji, dyskryminacji i naruszeń praw człowieka.

Kto jest najbardziej narażony na zachorowanie?

Osoby narażone na niekorzystne warunki - w tym ubóstwo, przemoc i niepełnosprawność - mają większe ryzyko zachorowania na chorobę psychiczną. Czynniki ryzyka obejmują też takie czynniki jak umiejętności emocjonalne oraz genetyka. Zachorowalność na różne typy zaburzeń psychicznych różni się zazwyczaj w zależności od płci, wieku i miejsca zamieszkania.

Typy chorób psychicznych 

Podział chorób psychicznych nie jest jasny, bo zaburzenia psychiczne często łączą objawy innych zaburzeń (np. depresja z objawami psychotycznymi). Granica między normą psychiczną a zaburzeniem jest bardzo płynna i w dużej mierze zależy od tego co uważa otoczenie. Na ogół wyróżnia jednak poniższe - ale podział ten jest głównie praktyczny i nie ma głębszych podstaw. Rozróżnia się ze względu na objawy - nie ze względu na przyczyny. Dokładne przyczyny chorób psychicznych są na ogół nieznane.

Zaburzenia emocji i nastroju

Zaburzenia nastroju to rodzaj zaburzenia psychicznego, które dotyczy sposobu, w jaki osoba odczuwa i reaguje na swoje emocje. Obejmują one takie zaburzenia jak depresja, dystymia (stały niski nastrój) i hipochondria (uczucie ciągłego zmartwienia lub obawy o swoje zdrowie). Poza stałą depresją, bardzo popularnym zaburzeniem nastroju jest choroba afektywna dwubiegunowa (bipolar disorder).

Osoby z zaburzeniami nastroju mogą doświadczać długotrwałych i nieadekwatnych do sytuacji zmian nastroju, takich jak ciągła smutek lub brak radości z rzeczy, które wcześniej sprawiały im przyjemność. Mogą też mieć trudności z codziennymi czynnościami, takimi jak praca, nauka czy relacje z innymi ludźmi. Leczenie zaburzeń nastroju może obejmować terapię, leki i inne formy wsparcia, w zależności od indywidualnych potrzeb i przebiegu zaburzenia.

Zaburzenia emocji i nastroju, a zwłaszcza depresja należą do najpopularniejszych zaburzeń psychicznych na świecie.

Zaburzenia świadomości

Zaburzenia świadomości polegają na braku zdolności do śledzenia i reagowania na zdarzenia zachodzące w otoczeniu. Można je podzielić na ilościowe i jakościowe:

• Ilościowe zaburzenia świadomości: Patologiczna senność, półśpiączka i śpiączka
• Jakościowe zaburzenia świadomości: przymglenie, zmącenie

Zaburzenia lękowe

Zaburzenia lękowe to przede wszystkim fobie oraz zamartwianie się. Towarzyszy im zazwyczaj depresja, zaburzenia odżywiania lub uzależnienia. Przypuszcza się, że trauma z dzieciństwa i występowanie zaburzeń psychicznych w rodzinie najczęściej wywołują zaburzenia lękowe. Najpopularniejsze zaburzenia lękowe to:

• Uogólnione zaburzenia lękowe: Uogólnione zaburzenie lękowe (GAD) to rodzaj choroby psychicznej, który charakteryzuje się chronicznym, nieproporcjonalnym do sytuacji lękiem i niepokojem. Osoby z GAD mogą doświadczać niepokoju w wielu różnych sytuacjach, nawet jeśli nie ma konkretnego powodu do zmartwień. Może to prowadzić do trudności w codziennych czynnościach, takich jak praca czy relacje z innymi ludźmi. Objawy GAD obejmują między innymi: niepokój, lęk, trudności z zasypianiem, problemy z koncentracją i poczucie niepokoju w sytuacjach, w których inni ludzie nie odczuwaliby tego niepokoju. Leczenie GAD może obejmować terapię, leki i inne formy wsparcia, w zależności od indywidualnych potrzeb i przebiegu choroby.
• Agorafobia: Agorafobia to rodzaj zaburzenia lękowego, które charakteryzuje się lękiem przed uczestniczeniem w sytuacjach lub miejscach, z których może być trudno uciec lub gdzie nie ma odpowiedniej pomocy w razie wystąpienia kryzysu. Osoby z agorafobią mogą odczuwać lęk przed przebywaniem w miejscach publicznych, takich jak sklepy, kino czy teatr, lub przed podróżowaniem. Może to prowadzić do izolowania się od innych ludzi i ograniczenia aktywności zawodowej i towarzyskiej. Objawy agorafobii obejmują między innymi: lęk, panikę, pocenie się, drżenie, trudności z oddychaniem i uczucie zagrożenia. Leczenie agorafobii może obejmować terapię, leki i inne formy wsparcia, w zależności od indywidualnych potrzeb i przebiegu choroby.
• Fobia społeczna: Fobia społeczna, znana również jako zaburzenie lęku społecznego, to rodzaj zaburzenia lękowego, które charakteryzuje się chronicznym, nieproporcjonalnym do sytuacji lękiem przed oceną innych ludzi lub przed sytuacjami społecznymi. Osoby z fobią społeczną mogą odczuwać lęk przed rozmowami z obcymi, przed wystąpieniami publicznymi lub przed byciem w centrum uwagi. Może to prowadzić do izolowania się od innych ludzi i ograniczenia aktywności zawodowej i towarzyskiej. Objawy fobii społecznej obejmują między innymi: lęk, panikę, pocenie się, drżenie, trudności z oddychaniem i uczucie zagrożenia. Leczenie fobii społecznej może obejmować terapię, leki i inne formy wsparcia, w zależności od indywidualnych potrzeb i przebiegu choroby.
• Lęk separacyjny: Lęk separacyjny to rodzaj zaburzenia lękowego, które charakteryzuje się chronicznym, nieproporcjonalnym do sytuacji lękiem przed rozłąką z bliskimi osobami, zwłaszcza z rodzicem lub opiekunem. Osoby z lękiem separacyjnym mogą odczuwać lęk przed rozstaniem się z bliskimi osobami nawet na krótki czas lub przed sytuacjami, w których mogą być odseparowane od swoich bliskich, na przykład podczas nocowania u dziadków. Może to prowadzić do trudności w codziennych czynnościach, takich jak szkoła czy wyjścia z domu. Objawy lęku separacyjnego obejmują między innymi: lęk, płaczliwość, trudności z zasypianiem, brak apetytu i problemy z koncentracją. Leczenie lęku separacyjnego może obejmować terapię, leki i inne formy wsparcia, w zależności od indywidualnych potrzeb i przebiegu choroby.
• Mutyzm wybiórczy: Mutyzm wybiórczy to rodzaj zaburzenia mowy, które charakteryzuje się brakiem lub ograniczeniem mowy w określonych sytuacjach społecznych, takich jak szkoła czy praca, podczas gdy w innych sytuacjach mowa jest prawidłowa. Osoby z mutyzmem wybiórczym mogą mieć trudności z mówieniem do obcych lub w grupie, mogą również mieć problemy z odpowiadaniem na pytania lub zwracaniem uwagi na siebie. Może to prowadzić do trudności w nauce i w codziennych sytuacjach społecznych. Objawy mutyzmu wybiórczego obejmują między innymi: brak mowy lub ograniczenie mowy w określonych sytuacjach, trudności z nawiązywaniem kontaktów społecznych oraz stres i lęk przed mówieniem. Leczenie mutyzmu wybiórczego może obejmować terapię, taką jak terapia behawioralna czy logopedyczna, w zależności od indywidualnych potrzeb i przebiegu choroby.
• Specyficzne fobie: Fobie to rodzaje zaburzeń lękowych, które charakteryzują się chronicznym, nieproporcjonalnym do sytuacji lękiem przed określonymi sytuacjami, przedmiotami lub zjawiskami. Osoby z fobią mogą odczuwać silny lęk i panikę w sytuacjach, które nie stanowią realnego zagrożenia. Fobie mogą być uogólnione (takie jak fobia społeczna czy lęk przed otwartymi przestrzeniami) lub szczegółowe (takie jak fobia przed pająkami czy fobia przed krwią). Inne przykłady fobii to: fobia przed wysokością, fobia przed lataniem, fobia przed ciemnością, fobia przed chorobami i fobia przed zwierzętami. Objawy fobii obejmują między innymi: lęk, panikę, pocenie się, drżenie, trudności z oddychaniem i uczucie zagrożenia.
• Zespół lęku panicznego: Zespół lęku panicznego to rodzaj zaburzenia lękowego, które charakteryzuje się nagłymi i silnymi atakami paniki. Ataki paniki są krótkotrwałymi epizodami, podczas których osoba odczuwa silny lęk, poczucie zagrożenia i niepokój, zazwyczaj z towarzyszącymi objawami fizycznymi, takimi jak pocenie się, drżenie, kołatanie serca, trudności z oddychaniem i uczucie zawrotów głowy. Osoby z zespołem lęku panicznego mogą mieć również lęk przed kolejnymi atakami paniki lub unikać sytuacji, które mogą je sprowokować. Zespół lęku panicznego może prowadzić do trudności w codziennych czynnościach i wpływać na jakość życia. 

Zaburzenia osobowości

Zaburzenie osobowości to głęboko zakorzeniona nieumiejętność funkcjonowania w społeczeństwie - odpowiedniej interpretacji zachowań ludzi i odpowiedzi na nie. Działają trochę tak, jakby ktoś wychowywał dzieci pokazując im zupełnie inne wzorce, lub wytrenował model Machine Learningu na złych danych. Osoby posiadające zaburzenia osobowości na ogół nie potrafią tworzyć trwałych więzi społecznych, mogą mieć problemy w pracy lub w szkole - wszystko dlatego, że nie potrafią poprawnie zinterpretować i odpowiedzieć na zachowania innych. Najpopularniejsze zaburzenia osobowości to:

• Narcystyczne: Narcystyczne zaburzenie osobowości (NPD) to rodzaj zaburzenia osobowości, które charakteryzuje się przesadnym przekonaniem o swojej własnej ważności, niezdolnością do empatii i potrzebą ciągłego zwracania na siebie uwagi. Osoby z NPD mają tendencję do wywyższania się i przedstawiania siebie jako lepszych od innych, a także do nadmiernej reakcji na krytykę i braku akceptacji. Mogą również mieć trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu bliskich relacji. Objawy narcystycznego zaburzenia osobowości obejmują między innymi: brak empatii, brak skruchy, brak poczucia winy, brak umiaru w zaspokajaniu swoich potrzeb i pragnień oraz brak akceptacji krytyki.
• Historioniczne: Histrioniczne zaburzenie osobowości (Historionic Personality Disorder) to rodzaj zaburzenia osobowości, które charakteryzuje się silnym potrzebą zwracania na siebie uwagi, nadmiernym uwodzeniem innych oraz tendencją do zachowywania się emocjonalnie niestabilnie. Osoby z HPD mogą mieć trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu bliskich relacji, ponieważ ich zachowanie jest często uzależnione od reakcji innych ludzi. Objawy histrionicznego zaburzenia osobowości obejmują między innymi: nadmierną potrzebę zwracania na siebie uwagi, skłonność do uwodzenia innych, przesadnie emocjonalne i dramatyczne zachowanie, brak poczucia własnej wartości i trudności w nawiązywaniu bliskich relacji.
• Chwiejne emocjonalnie typu borderline: Borderline (BPD) to rodzaj zaburzenia osobowości, które charakteryzuje się niestabilnością emocjonalną i trudnościami w nawiązywaniu i utrzymywaniu bliskich relacji. Osoby z BPD mogą mieć również tendencję do impulsywnych zachowań, a ich poczucie tożsamości i pozycji w świecie może być niestabilne. Objawy chwiejnego emocjonalnie zaburzenia osobowości typu borderline obejmują między innymi: niestabilność emocjonalną, niestabilne relacje z innymi, brak poczucia własnej tożsamości, impulsywne zachowanie oraz nadmierne poczucie izolacji.
• Zależne: Zależne zaburzenie osobowości (Dependent Personality Disorder) to rodzaj zaburzenia osobowości, które charakteryzuje się silnymi potrzebami zależności i zgodności z innymi, brakiem pewności siebie oraz trudnościami w podejmowaniu decyzji. Osoby z DPD mogą mieć trudności w nawiązywaniu bliskich relacji i mogą być nadmiernie podatne na sugestie innych ludzi. Objawy zależnego zaburzenia osobowości obejmują między innymi: silne potrzeby zależności od innych, brak pewności siebie, trudności w podejmowaniu decyzji, brak wiary we własne zdolności oraz trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu bliskich relacji.
• Unikające: Unikające zaburzenie osobowości (Avoidant Personality Disorder) to rodzaj zaburzenia osobowości, które charakteryzuje się nieśmiałością i brakiem pewności siebie, co prowadzi do unikania sytuacji społecznych i nawiązywania bliskich relacji z innymi ludźmi. Osoby z AVPD mogą odczuwać silny lęk przed odrzuceniem i byciem ocenionym przez innych, a także mogą mieć trudności z wyrażaniem swoich uczuć i potrzeb. Objawy unikającego zaburzenia osobowości obejmują między innymi: nieśmiałość, brak pewności siebie, unikanie sytuacji społecznych, trudności w nawiązywaniu bliskich relacji z innymi ludźmi, brak umiejętności wyrażania swoich uczuć i potrzeb.

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne 

Osoba chorująca na OCD, czyli Obsessive-Compulsive Disorder ma potrzebę wielokrotnego i częstego wykonywania jakiejś czynności (np. ciągłe mycie rąk, sprawdzenie czy zamknęło się drzwi do samochodu lub zliczanie przedmiotów). Mogą też nachodzić ją powtarzające myśli (obsesje). Na ogół zdaje sobie sprawę, że jest to bez sensu - ale robi to tak czy inaczej (średnio godzinę dziennie). Szacuje się, że osób, które w jakimś okresie swojego życia się z tym zmagały jest 2,3% całej populacji.

Zaburzenia psychotyczne

Osoby chorujące na zaburzenia psychotyczne mają problem z rozróżnieniem co jest rzeczywiste, a co im się tylko wydaje. Czasem nie są pewni, czy coś co pamiętają zdarzyło się naprawdę, mogą też mieć halucynacje wzrokowe i słuchowe (słyszeć głosy). Zazwyczaj są przekonane że to co widzą dzieje się naprawdę i że funkcjonują normalnie. Na ogół są tylko objawami innych chorób takich jak:

• Schizofrenia: Schizofrenia to zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje się objawami takimi jak: halucynacje (niesamowidła słuchowe, wzrokowe lub dotykowe), urojenia (przekonania, które są irracjonalne lub fantastyczne), zaburzenia myślenia (np. złożone zdania bez sensu, trudności w zrozumieniu lub przekazaniu myśli), zaburzenia emocji (np. brak reakcji emocjonalnych, brak zainteresowania lub brak motywacji), oraz zaburzenia zachowania (np. brak higieny osobistej, brak zainteresowania bliskimi lub brak aktywności społecznej). Schizofrenia jest chorobą przewlekłą i może mieć poważne konsekwencje na funkcjonowanie osoby dotkniętej tym zaburzeniem.
• Zatrucia: Zatrucia mogą prowadzić do wystąpienia objawów psychoz (takich jak halucynacje i urojenia), szczególnie jeśli zatruty jest osoba narażona na ryzyko wystąpienia tego rodzaju objawów (np. osoby z chorobą psychiczną, przyjmujące leki psychotropowe). Psychozy mogą być również spowodowane przez nadużywanie substancji psychoaktywnych (takich jak narkotyki lub alkohol) lub zażywanie niektórych leków. 
• Zakażenia: Zakażenia organizmu mogą prowadzić do wystąpienia objawów psychoz, szczególnie jeśli są one ciężkie lub występują u osób narażonych na ryzyko tego rodzaju objawów (np. u osób z chorobą psychiczną, przyjmujących leki psychotropowe). Najczęściej występują przy wysokiej gorączce.

Zaburzenia afektywne

Osoby dotknięte zaburzeniami afektywnymi zmagają się na przemian z zaburzeniami nastroju, emocji i aktywności. Te mieszane zaburzenia mogą się nasilać falami - typowym przykładem jest bipolar (choroba dwubiegunowa). Osoba chorująca na dwubiegunówkę okresowo czuje się świetnie, jest zaangażowana i bardzo emocjonalna (mania) oraz wpada w depresję, spada jej motywacja i chęć do życia (faza depresji)

Zaburzenia neurorozwojowe

Grupa zaburzeń, które wpływają zdolności intelektualne. Składają się na nie zarówno zaburzenia ograniczające zdolności intelektualne jak i wpływające na nadpobudliwość mózgu. Do najpopularniejszych należą:

1. ADHD: ADHD charakteryzuje się niską zdolnością koncentracji, nadaktywnością oraz impulsywnością. Należy do najpopularniejszych zaburzeń psychicznych na świecie. Uważa się, że mogło być preferowane ewolucyjnie, ponieważ osoby z ADHD średnio więcej wnosiły do społeczeństwa (łącznie z potomstwem), mają też lepszy refleks.
2. Autyzm: Osoby mające autyzm zazwyczaj mają trudności w interakcji z innymi osobami, komunikacją werbalną i niewerbalną oraz skłonnością do powtarzania jakichś czynności.
3. Niepełnosprawność umysłowa: Osoby dotknięte tymi zaburzeniami nie przekraczają inteligencją 10-12 letniego dziecka. Przyczyny tych zaburzeń na ogół wynikają z niedorozwoju mózgu, ale mogą też wynikać z gorszego dostępu do edukacji.

Zaburzenia psychosomatyczne

Są to choroby fizyczne do których przyczyniają się czynniki emocjonalne (głównie konflikty, gniew, stres czy frustracja) - zwłaszcza jeśli są długotrwałe. Typowo, mogą być to poniższe choroby:

• Astma oskrzelowa
• Nadciśnienie tętnicze
• Choroba niedokrwienna serca
• Wrzody żołądka

Zaburzenia psychiczne organiczne

Zaburzenia wynikające z uszkodzeń mózgu. Są to najczęściej mechaniczne uszkodzenia, wywołane wypadkiem, chorobą lub błędem lekarzy oraz stopniowe, związane ze starością niszczenie mózgu:

• Urazy mózgu
• Nowotwory
• Udary
• Uszkodzenia chirurgiczne (błąd lekarzy)
• Zatrucia, zakażenia
• Choroby neurodegeneracyjne: Choroby neurodegeneracyjne to grupa schorzeń, które prowadzą do stopniowego i nieodwracalnego uszkodzenia lub zniszczenia komórek nerwowych w mózgu. Mogą one objawiać się różnie w zależności od rodzaju choroby, ale często objawiają się utratą pamięci, trudnościami w mówieniu lub poruszaniu się, zaburzeniami czuciowymi oraz zaburzeniami emocjonalnymi. Najczęściej spotykane choroby neurodegeneracyjne to Choroba Alzheimera, Choroba Parkinsona, Choroba Huntingtona i Choroba Creutzfeldta-Jakoba.

Dewiacje seksualne (parafilie)

Osoby posiadające zaburzenia seksualne podniecają się osobami, czynnościami lub obiektami, które mogą na tym cierpieć (lub świadkowie takich czynności). Najpopularniejsze zaburzenia seksualne to:

• Ekshibicjonizm: Ekshibicjonizm to zaburzenie seksualne polegające na uporczywym i niekontrolowanym popędzie do wystawiania swojego ciała lub seksualnych narządów innym osobom w celu ich podniecenia lub szokowania. Osoby z ekshibicjonizmem często uważają takie zachowania za przyjemne i trudno im je kontrolować. Ekshibicjonizm jest zazwyczaj traktowany jako forma agresji seksualnej i może prowadzić do zranienia uczuć i doświadczeń innych osób. 
• Fetyszyzm: Fetyszyzm to zaburzenie seksualne polegające na uporczywym i niekontrolowanym popędzie do osiągania podniecenia seksualnego poprzez używanie lub oglądanie określonych przedmiotów, tkanin, ubrań lub innych rzeczy. Osoby z fetyszyzmem często uważają, że kontakt z takimi przedmiotami jest niezbędny do osiągnięcia satysfakcji seksualnej i trudno im zrezygnować z takich zachowań. Fetyszyzm jest zazwyczaj traktowany jako forma zaburzenia seksualnego i może prowadzić do trudności w relacjach z innymi osobami oraz do trudności w osiągnięciu satysfakcji seksualnej bez użycia fetyszystycznych przedmiotów.
• Pedofilia: Pedofilia jest zaburzeniem seksualnym, które polega na uzyskiwaniu satysfakcji seksualnej poprzez kontakty z dziećmi. Jest to nielegalne i uważane za nieetyczne, ponieważ dzieci są osobami nieletnimi i nie są w stanie dobrowolnie zgadzać się na takie zachowania. Osoby, które cierpią na pedofilię, mogą mieć trudności z kontrolowaniem swoich popędów seksualnych i mogą narażać dzieci na niebezpieczeństwo. W większości krajów pedofilia jest traktowana jako przestępstwo i osoby, które się jej dopuszczają, mogą zostać skazane na wieloletnie więzienie.
• Podglądactwo: Podglądactwo, inaczej nazywane voyeurizmem, to zachowanie polegające na ukrywaniu się lub ukrywaniu urządzeń (np. kamer) w celu dokumentowania lub oglądania intymnych zachowań innych osób bez ich zgody. Może to obejmować zarówno seksualne zachowania, jak i inne czynności, takie jak przebieranie się lub korzystanie z toalety.
• Zoofilia: Zoofilia to określenie odnoszące się do seksualnych kontaktów między ludźmi a zwierzętami.

Uzależnienia

Okres, w której dana osoba czuje przymus wykonywania jakiejś czynności lub zażywania substancji psychoaktywnych. Można się uzależnić od czynności lub substancji, których efekty mózg klasyfikuje jak nagrodę. Dlatego najpopularniejszymi uzależnieniami są:

• Alkoholizm: Alkoholizm to uzależnienie od alkoholu, które może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych i społecznych. Alkoholizm charakteryzuje się nadmiernym i regularnym spożywaniem alkoholu, a także brakiem kontroli nad ilością i częstotliwością picia. Osoby uzależnione od alkoholu mogą mieć trudności z utrzymaniem ich w codziennych obowiązkach, a ich zachowanie może być nieodpowiedzialne lub niebezpieczne.
• Nikotynizm: Nikotynizm to uzależnienie od palenia papierosów, vipe-owania, rzucia snusu (popularne w krajach skandynawskich) lub przyjmowania nikotyny w jakiejś innej formie. Według WHO, na świecie pali ok. 1.1 miliarda osób dorosłych, a palenie jest przyczyną około 7 milionów zgonów rocznie. Rzucenie palenia jest trudne, ponieważ uzależnienie od nikotyny jest silne i skomplikowane.
• Narkomania: Narkomania to uzależnienie od narkotyków. Zazwyczaj skutkuje ciężkimi zmianami na ciele osoby uzależnionej od narkotyków, znacząco też pogarsza zdolność myślenia. Potrafi doprowadzić do śmierci. Jednym z najpopularniejszych i najbardziej śmiertelnych typów narkomanii jest uzależnienie od opioidów. Opioidy to substancje używane do leczenia bólu. Niestety, nadużywanie opioidów może prowadzić do silnego uzależnienia i odstawienia, co często kończy się śmiercią z powodu przedawkowania. Poza opioidami, najpopularniejszymi narkotykami są: marihuana, MDMA / ecstasy i kokaina.
• Pracoholizm: Pracoholizm to uzależnienie od pracy. Osoby chore często pracują długimi godzinami - nie dlatego, że praca sprawia im przyjemność, ale dlatego, że czują się źle jeśli nie pracują. Nie cieszą się z sukcesów zawodowych, ale ciężko znoszą porażki. Udowodniono też, że choć pracują bardzo długo, ich wyniki nie są wiele lepsze od wyników zdrowych osób, ponieważ zazwyczaj pracują dużo mniej efektywnie. Osoby cierpiące na pracoholizm mogą mieć problem z utrzymaniem relacji poza pracą: znajomych, przyjaciół i rodziny. Czasem też cierpią na zaburzenia odżywiania i częściej niż innych dotyka ich wypalenie zawodowe.
• Zakupoholizm: Uzależnienie od robienia zakupów. Częściej dotyka kobiety. Może bardzo źle wpłynąć na stan konta chorego. Osoby cierpiące na zakupoholizm mogą wykorzystywać zakupy jako sposób na radzenie sobie z emocjami, takimi jak smutek, złość lub nudę.
• Seksoholizm (nimfomania): Uzależnienie od różnych form aktywności seksualnych: najczęściej oglądania porno i masturbacji.

Leczenie chorób psychicznych

Istnieje wiele sposobów leczenia chorób psychicznych, a skuteczność konkretnej metody może różnić się w zależności od rodzaju choroby i indywidualnych potrzeb pacjenta. Oto kilka przykładów najczęściej stosowanych metod leczenia chorób psychicznych:

1. Leczenie farmakologiczne: polega na stosowaniu leków, które mogą pomóc w złagodzeniu objawów choroby psychicznej. Leki te są stosowane w leczeniu wielu różnych chorób psychicznych, w tym depresji, choroby afektywnej dwubiegunowej, schizofrenii i zaburzeń lękowych.
2. Terapia behawioralna: polega na wykorzystaniu technik behawioralnych do zmiany negatywnych zachowań i myśli. Może być stosowana w leczeniu różnych chorób psychicznych, w tym zaburzeń lękowych, zaburzeń odżywiania i zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych.
3. Terapia psychologiczna: polega na rozmowie z psychologiem lub innym specjalistą w celu lepszego zrozumienia i radzenia sobie z problemami emocjonalnymi i psychicznymi. Może być stosowana w leczeniu wielu różnych chorób psychicznych, w tym depresji, zaburzeń lękowych i zaburzeń osobowości.
4. Terapia rodzinna: polega na pracy z rodziną pacjenta w celu lepszego zrozumienia i rozwiązania problemów emocjonalnych i psychicznych w rodzinie. Może być stosowana w leczeniu różnych chorób psychicznych, szczególnie tych, które mają wpływ na relacje rodzinne.
5. Leczenie elektrowstrząsami (ECT): polega na wywołaniu krótkotrwałego stanu ogłuszenia przez zastosowanie impulsów elektrycznych. Jest to metoda leczenia stosowana głównie w przypadku ciężkiej depresji i choroby afektywnej dwubiegunowej (bipolar).

Kluczowe dla Twojego szybkiego powrotu do zdrowia jest wybranie dobrej terapii i właściwego dla Ciebie terapeuty!

Jak wybrać dobrą terapię?

Właściwa terapia to klucz do wyleczenia, lub opanowania choroby psychicznej. Oczywiście nie wybiera się jej samemu. Pierwszym krokiem w walce z chorobą psychiczną jest wybór terapeuty. To już jednak należy zrobić samemu? Jak wybrać? Istnieje kilka rzeczy, które trzeba mieć na uwadze:

1. Wiek i płeć: Kluczowe dla skutecznej terapii jest to aby Ci się z Twoim terapeutą dobrze rozmawiało. Weź zatem pod uwagę to, że jeśli masz 40 lat, to prawdopodobnie lepiej się dogadasz z 40-latkiem niż z psychologiem ledwo po studiach. Podobnie z płcią :)
2. Miejsce zamieszkania: Chcesz terapię online, czy na miejscu? Weź pod to uwagę, bo im dalej mieszka terapeuta, tym mniej chętnie będzie Ci się chciało do niego dojeżdżać, a regularność terapii jest bardzo ważna.
3. Cena: Wybierz takiego terapeutę, którego ceny pozwolą Ci się w miarę często z nim spotykać. Regularność terapii jest bardzo ważnym elementem leczenia, więc wybierz terapeutę trochę tańszego, niż Cię stać. Również w niższej cenie jesteś w stanie znaleźć dobrych dla Ciebie terapeutów - niekoniecznie muszą być to gwiazdy warszawskiej sceny psychologicznej.
4. Rekomendacje: Oczywiście im lepsze opinie tym lepiej :). Pamiętaj tylko, że  to co dobre dla innych niekoniecznie będzie dobre dla Ciebie. To, że Twojej mamie dobrze pomógł dany terapeuta, nie znaczy że Ty się z nim dobrze dogadasz. Najważniejsze w końcu jest to czy się Wam będzie dobrze rozmawiało. Nie z każdym będziesz miał chemię.
5. Specjalizacja terapeuty: Czy terapeuta dobrze się zna na moim problemie? Jak go oceniają osoby, które borykały się z moją chorobą psychiczną? Czy ten terapeuta wybiera skuteczne metody leczenia? Samemu trudno Ci będzie na te pytania odpowiedzieć. Skąd masz wiedzieć, który terapeuta jest najlepszy w leczeniu Twojego zaburzenia (na przykład dwubiegunówki z agorafobią)? Tym bardziej, że często sam/a/* nie wiesz co Ci dolega. Pomożemy Ci w tym! Jeśli odpowiesz na pytania w teście diagnostycznym, dobierzemy Ci terapeutów, którzy najlepiej sprawdzili się dla osób podobnych do Ciebie i najwyżej ich ocenili. Wybierzesz ich na podstawie filmików na których się przedstawiają.

FAQ - często zadawane pytania

Czy osoba z chorobą psychiczną może prowadzić normalne życie?

Tak, wiele osób z chorobami psychicznymi prowadzi pełne i satysfakcjonujące życie, szczególnie gdy otrzymuje odpowiednie leczenie i wsparcie. Współpraca z profesjonalistami zdrowia psychicznego i wsparcie rodziny i przyjaciół mogą znacznie pomóc osobom z chorobami psychicznymi.

Czy choroby psychiczne można zapobiegać?

Niektóre choroby psychiczne nie można zapobiec, ale istnieją czynniki ryzyka, które można kontrolować lub zmniejszyć, takie jak unikanie nadmiernego stresu, zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i ograniczanie spożycia alkoholu lub substancji psychoaktywnych. Wczesne wykrywanie i interwencja również mogą pomóc w zarządzaniu chorobami psychicznymi.

Jakie są objawy chorób psychicznych?

Objawy chorób psychicznych mogą być różne w zależności od rodzaju choroby. Mogą obejmować zmiany nastroju, myśli samobójcze, lęki, halucynacje, urojenia, trudności w relacjach interpersonalnych, zmiany w apetycie, zaburzenia snu i wiele innych. Ważne jest zrozumienie, że objawy te mogą występować w różnych kombinacjach.