Autyzm objawy – jak rozpoznać i radzić sobie z zaburzeniem?

Czym jest i skąd się bierze autyzm?

Autyzm jest zaliczany do zaburzeń neurologicznych. To odchylenie od prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Choć nie można dokładnie wskazać, skąd się bierze, przypuszcza się, że autyzm jest skutkiem nieprawidłowego rozwoju funkcjonowania mózgu we wczesnym dzieciństwie z powodu czynników genetycznych, nieprawidłowości w przemianach metabolicznych lub zaburzeń w przebiegu ciąży i przy porodzie.

Autyzm a spektrum autyzmu – czym się różnią?

Światowa Organizacja Zdrowia rozgranicza pojęcia autyzmu oraz spektrum autyzmu. Ponieważ u każdego dotkniętego autyzmem zaburzenie przebiega nieco inaczej (inne objawy są nasilone), mówi się o różnorodności funkcjonowania osób autystycznych. Stąd stosowanie szerokiego pojęcia „spektrum autyzmu”, gdyż autyzm u każdej osoby autystycznej może wywoływać różne objawy o różnym stopniu nasilenia.

Co więcej, w najnowszej klasyfikacji DSM-V używanej przy stawianiu diagnozy nie wyodrębnia się już jednostek w spektrum autyzmu (tj. Zespołu Aspergera, autyzmu atypowego). W zamian używa się formy „spektrum zaburzeń autystycznych”, które opisuje osoby o różnych trudnościach i poziomach funkcjonowania. Rozumienie autyzmu jako spektrum złożonego to wynik dotychczasowych badań i aktualnej wiedzy.

Co charakteryzuje autyzm wysokofunkcjonujący i niskofunkcjonujący?

Autyzm wysokofunkcjonujący czy niskofunkcjonujący nie jest osobnym zaburzeniem. Jest to określenie potoczne i powszechne, nie stosowane w języku medycznym. Mówi się, że autyzm wysokofunkcjonujący u osoby autystycznej charakteryzuje się wysoką inteligencją lub świetnym radzeniem sobie w życiu. Z kolei autyzmem niskofunkcjonującym określa się osoby potrzebujące więcej wsparcia na co dzień. Należy być ostrożnym, gdyż te terminy mogą w różnych przypadkach oznaczać coś innego, a i tak ostatecznie nie są poprawne.

Autyzm objawy: po czym poznać zaburzenie?

Opisując autyzm przyczyny nie są znane do końca. To zaburzenie rozpoznaje się na podstawie obserwacji zachowań. Trzeba jednak pamiętać, że diagnozując autyzm, objawy mogą mieć różny stopień nasilenia w każdym z przypadków.

Triada autyzmu to 3 obszary zachowań i cech, na podstawie których rozpoznaje się spektrum autyzmu. Są to:

• Interakcje społeczne,
• Komunikacja,
• Stereotypowe, powtarzalne zachowania.

Autyzm: objawy w interakcjach społecznych

Trudność osób z autyzmem w interakcji społecznej polega na tym, że nie rozumieją uczuć i emocji innych ludzi; nie potrafią też poprawnie zinterpretować, co dana osoba ma na myśli. Nawiązywanie relacji czy dogadywanie się na co dzień również stanowi dla nich przeszkodę. Ponadto, osoby z autyzmem mogą przejawiać problem w rozumieniu gestów i odczytywaniu mimiki.

Autyzm: objawy w komunikacji

Do objawów w zakresie komunikacji u osób z autyzmem należą: unikanie kontaktu wzrokowego, trudność w wypowiadaniu potrzeb lub pragnień, powtarzanie słów lub zdań (tzw. echolalia) np. w odpowiedzi na pytanie zamiast udzielenia odpowiedzi. Osoby autystyczne często mają problem z wyczuciem ironii bądź metafory w czyjejś wypowiedzi. Dodatkowo, ich rozwój mowy jest opóźniony, a część z nich nie mówi wcale.

Autyzm: objawy w zachowaniu

Osoby borykające się z autyzmem są przywiązane do rutynowych wzorców i sztywnie się ich trzymają. Często też są silnie zaangażowane w jeden lub kilka zakresów tematycznych (np. geografia świata, samochody określonej marki). Do innych symptomów należą trudności z adaptacją do zmian w planie lub w środowisku, a także spędzanie sporej ilości czasu nad konkretną czynnością (jak wpatrywanie się w działającą pralkę, układanie zabawek na półce zawsze w tej samej kolejności).

Czy diagnozuje się autyzm u dorosłych?

Choć większość zaburzeń autystycznych diagnozuje się w dzieciństwie, zdarza się występujący autyzm u dorosłych. Na ogół wielu dorosłych z autyzmem dobrze radzi sobie w społeczeństwie, a ewentualne uchybienia w charakterze czy upodobaniach zrzucane są na typ osobowości. Autyzm u dorosłych jednak istnieje i może utrudniać nawiązanie bliższych relacji czy komunikowanie się w ogóle.

Rozpoznanie autyzmu u dorosłych może pomóc im zrozumieć ich konkretne zachowania i trudności oraz otworzyć drogę do otrzymania profesjonalnego wsparcia psychologicznego.

Autyzm u kobiet a autyzm u mężczyzn: czy istnieją różnice?

Jeszcze do niedawna uważano, że autyzm zdecydowanie częściej dotyka chłopców. Statystyki Centers for Disease Control and Prevention wskazywały, że w Europie autyzm u dzieci występuje w 1 przypadku na 100, a przypadków chłopców jest 4 razy więcej niż dziewczynek. Z tego też powodu symbolicznym kolorem autyzmu stał się niebieski.

Aktualne badania wskazują na prawdopodobieństwo występowania innych objawów u dziewczynek ze spektrum autyzmu. Dlatego też wykluczono, jakoby problem autyzm w większej mierze omijał dziewczęta. Najnowsze dane wskazują, że autyzm w takim samym stopniu dotyka mężczyzn i kobiet.

Jak i kiedy najczęściej diagnozuje się autyzm?

Objawy autyzmu mogą być zauważone ok. 2. roku życia, choć istnieje szereg symptomów, które mogą wystąpić wcześniej, a które powinny zaniepokoić rodziców:

• 6. miesiąc życia – niemowlę nie uśmiecha się i nie okazuje radości,
• 9. miesiąc życia – dziecko nadal się nie uśmiecha i nie odpowiada na dźwięki wydawane przez rodzica,
• 12. miesiąc życia – maluch nie reaguje na swoje imię, nie gaworzy,
• 14. miesiąc życia – malec nie używa gestów (np. wskazywania palcem, machania komuś na pożegnanie),
• 16. miesiąc życia – dziecko nie mówi lub używa tylko kilku słów,
• 24. miesiąc życia – dziecko nie jest w stanie spontanicznie wypowiedzieć sensownych zdań złożonych z przynajmniej 2 słów.

Jeśli wcześnie rozpozna się autyzm u dzieci, można szybciej wdrożyć metody wspomagające rozwój malca. Należą do nich: odpowiedni sposób mówienia do dziecka, gry i zabawy wspomagające, odpowiednia organizacja środowiska.

Autyzm u dzieci diagnozuje się na podstawie ich zachowania, m.in. wyżej wymienionych czynności lub ich braku. W tym celu wymagane są wizyty u kilku specjalistów: logopedy, psychiatry, pedagoga. W postawieniu diagnozy pomocne są także dokumentacja medyczna, wywiad z rodzicami, badanie genetyczne, opinie wychowawców przedszkolnych lub szkolnych.

Autyzm terapia: jak wygląda?

Specjalista rozpoznający autyzm u dzieci wskazuje rodzicom, w jaki sposób mogą wspomóc rozwój malucha oraz gdzie znajdą dalsze wsparcie. Najczęściej terapie prowadzoną są w stowarzyszeniach wyspecjalizowanych w autyzmie, fundacjach oraz prywatnych ośrodkach diagnostyczno-terapeutycznych.

Na autyzm terapia dobierana jest indywidualnie. Ma ona na celu wsparcie rozwoju dziecka, by pokonywało codzienne trudności związane z uczeniem się, komunikowaniem, wchodzeniem w relacje, radzeniem sobie ze stresem i samodzielnym podejmowaniem decyzji.

Podczas terapii zajęcia prowadzić może prowadzić kilku specjalistów: psycholog, logopeda, psychiatra oraz specjaliści wykwalifikowani w konkretnej metodzie (np. terapii sensorycznej).

Autyzm leczenie u dorosłych? To jak najbardziej możliwe. Dorośli, którzy nieświadomie borykają się z autyzmem, poszukują przyczyn swoich zachowań. Podjęcie współpracy z psychoterapeutą czy psychologiem może pomóc w odkryciu i zrozumieniu wszelkich objawów i nauczeniu się im przeciwstawiać w codziennych sytuacjach.

Z czym można pomylić autyzm?

Rozpoznając autyzm przyczyny i objawy mogą przypominać inne zaburzenia, gdyż autyzm ma wiele cech wspólnych z innymi chorobami. Z czym może zostać pomylony autyzm? Między innymi, z upośledzeniem umysłowym, FAS, ADHD czy mutyzmem. Dlatego tak ważna jest szybka reakcja i konsultacja ze specjalistą. Podjęte na autyzm leczenie w dzieciństwie zwiększa szanse na zwalczenie trudności w interakcjach społecznych czy komunikacji w dorosłym życiu.

FAQ - często zadawane pytania

Co to jest autyzm i jak się objawia?

Autyzm to zaburzenie neurorozwojowe. Jego główną cechą są trudności w interakcjach społecznych i komunikacji. Często towarzyszą mu zaburzenia mowy.

Jak zachowuje się osoba z autyzmem?

Osoba z autyzmem przede wszystkim przejawia ograniczone zainteresowanie kontaktami społecznymi, nie lubi też zmian, jest bardzo przywiązana do rutyny i przedmiotów. Czasem wykonuje też powtarzalne ruchy, nie utrzymuje kontaktu wzrokowego i rzadko kiedy się uśmiecha.

Jak poznać, że dziecko ma autyzm?

Autyzm u dziecka można poznać po zachowaniach takich jak unikanie kontaktu wzrokowego, nieodwzajemnianie uśmiechu, brak reakcji na swoje imię i brak gaworzenia. Objawy jednak mogą też być zupełnie inne i dlatego rozpoznanie autyzmu powinno zostać wykonane przez specjalistę.